Cách Trị Mụn Nang Hiệu Quả Từ Bác Sĩ Da Liễu

Mụn nang được xem là mụn nặng “ác tính” và nguy hiểm, nếu không được điều trị sớm có thể tiến triển nặng hơn, gây viêm, đau nhức, gây tổn thương da và để lại sẹo lõm. Hiểu đúng về mụn nang và cách trị mụn nang hiệu quả từ Bác sĩ Da liễu sẽ được O2 SKIN đề cập trong bài viết dưới đây.

Mụn nang là gì?

Mụn nang (cysts) là mụn trứng cá thể nặng, thuộc nhóm mụn trứng cá “ác tính”, thường có hình dáng như những “khối u”. Khi sờ vào cứng chắc hoặc mềm tùy theo tổ chức bên trong là dịch, chất bã hay mủ sánh đặc, gây cảm giác đau nhức. Trong một số trường hợp viêm nang nặng, mụn còn có mùi hôi khó chịu.

Mụn nang có thể xuất hiện ở các vị trí như: cổ, ngực, lưng,…một số xuất hiện ở trên mặt, nơi có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh.

Mụn nang không thể tự hết và thường tồn tại nhiều năm. Hơn nữa, sẽ rất khó khăn khi tự điều trị. Bởi những loại thuốc bôi gần như không có tác dụng với chúng. Đặc biệt, mụn nang có thể tự vỡ bất kỳ lúc nào và nếu không may còn sót nhân sẽ tạo thành các “dormant mụn”.

“Dormant mụn” là thuật ngữ chỉ tình trạng mụn “ngủ đông”, những nốt mụn xẹp xuống nhưng không sưng cũng không đau, để lại mảng sưng đỏ/ thâm sẫm màu và khi chạm vào vẫn cảm thấy cộm, khó xử lý và trú ngụ dưới da trong thời gian dài. Tệ hơn, nếu không được điều trị sớm mụn nang có thể gây nóng, sốt, tạo ổ áp xe hoặc gây tổn thương da và phá hủy cấu trúc da bên trong, gây sẹo lõm/ sẹo lồi vĩnh viễn, gây mất thẩm mỹ, làm mất tự tin khi giao tiếp và tác động tiêu cực đến tâm lý, chất lượng cuộc sống của người bị mụn.

Lời khuyên của Bác sĩ

Nếu mụn của bạn có các đặc điểm như kể trên có nghĩa là bạn đang bị mụn nang. Cần đến ngay Bác sĩ da liễu / Bệnh viện da liễu hoặc Phòng khám chuyên trị mụn uy tín để được phát hiện sớm và điều trị mụn nang kịp thời, tránh để các ổ nang ăn sâu xuống bên dưới, nguy cơ biến chứng rất cao, rất khó điều trị và tốn kém nhiều chi phí nếu để mụn nang trở nặng.

Mụn nang hình thành như thế nào?

Mụn nang hình thành bởi 3 yếu tố chính, tương tự như quá trình hình thành mụn trứng cá nói chung.

• Sự tăng tiết bã nhờn.
• Sừng hóa lỗ chân lông (tế bào chết).
• Sự tham gia của vi khuẩn mụn (C.acnes) và quá trình viêm.

Khi các tuyến bã nhờn trong lỗ chân nang lông gia hoạt động và tăng tiết quá mức gặp bụi bẩn, tế bào chết sẽ tích tụ và gây ra tình trạng tắc nghẽn lỗ chân lông.

Tại lỗ chân lông bít tắc, vi khuẩn mụn (C.acnes) sinh sôi nhanh chóng và tạo ra sự viêm nhiễm trong lỗ chân lông. Khi quá trình viêm diễn ra nặng hơn cũng là lúc mụn nang hình thành. Nang mụn chứa mủ màu trắng hoặc vàng bên trong và kèm một số biểu hiện sưng, nóng, đỏ, đau.

Lời khuyên của Bác sĩ

Không sờ, nặn mụn nang bằng tay vì có thể viêm nhiễm nặng và khó điều trị hơn. Để tránh bị mụn nang, hãy đến Bác sĩ chuyên khoa ngay khi mụn vừa mới xuất hiện để được điều trị  phù hợp và ngăn mụn viêm nặng hơn.

Những yếu tố nào ảnh hưởng đến tình trạng mụn nang của bạn?

Những yếu tố sau đây được cho nguyên nhân gây mụn trứng cá nói chung và mụn nang nói riêng hình thành và làm tình trạng nặng hơn:

Nặn mụn là một trong những nguyên nhân hàng đầu làm tình trạng mụn nang nặng hơn và để lại sẹo.

• Yếu tố di truyền, nếu cả bố mẹ dễ bị mụn nang thì khả năng cao là bạn cũng sẽ có ngu cơ bị mụn này.
• Thay đổi Hormone trong giai đoạn dậy thì, mãn kinh, mang thai,… có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất bã nhờn, gây mụn viêm, mụn nang.
• Một số loại thuốc điều trị bệnh như corticosteroid, testosterone hoặc lithium cũng là yếu tố góp phần gây mụn nang trên da.
• Thói quen xấu như: Các bước chăm sóc da mặt thiếu khoa học, vệ sinh da kém, chà sát da quá mạnh, hay sờ lên mặt và cạy nặn mụn, sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng gây tổn thương da, tạo là môi trường cho vi khuẩn xâm nhập, phát triển và gây mụn.
• Chế độ ăn nhiều sữa tách béo, thực phẩm giàu carbohydrate, uống các chất kích thích, hút thuốc,….. có thể gây mụn nang và khiến chúng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Mất ngủ, thiếu ngủ, lo âu, căng thẳng làm mụn xuất hiện nhiều và làm cho mụn tồi tệ hơn.
• Thuyên mặc quần áo bó sát, chật chội sẽ khiến các lỗ chân lông bị ứ bí, dễ hình thành mụn.
• Ô nhiễm từ môi trường sống, yếu tố nghề nghiệp ( ngồi máy lạnh, tiếp xúc hóa chất, khói bụi, tiếp xúc nhiều với ánh nắng…) cùng góp phần gây ra mụn nang và khiến mụn nặng hơn.

Cơ chế điều trị mụn nang

Mụn nang là dạng mụn viêm nặng. khi điều trị Bác sĩ da liễu tác động trực tiếp vào từng giai đoạn trong của quá trình hình thành mụn :

• Tăng tốc độ bong tróc lớp sừng.
• Giảm tắc nghẽn lỗ chân lông.
• Làm giảm quá trình viêm và ngăn mụn nặng hơn.

Đồng thời, tình trạng mụn nang của mỗi người là khác nhau (tình trạng mụn, mức độ viêm, nguyên nhân gây mụn, thói quen chăm sóc da, lịch sử điều trị,….). Do đó, không thể áp dụng rập khuôn một liệu trình, mà cần linh động, thay đổi phù hợp theo từng vấn đề sinh lý của làn da lẫn cơ chế bệnh sinh của bệnh lý mụn, nhằm đem lại hiệu quả điều trị cao nhất và an toàn nhất.

Bác Sĩ hướng dẫn cách chăm sóc da mụn nang tại nhà

Để điều trị mụn nang, ngoài việc khám và điều trị với Bác sĩ Da liễu thì tuân thủ các bước skincare cho da mụn nang đúng cách tại nhà rất quan trọng giúp đẩy nhanh hiệu quả trị mụn nang. Các bước dưỡng da khoa học sẽ giúp củng cố hàng rào bảo vệ da, ức chế vi kfhuẩn gây mụn, làm lỗ chân lông thông thoáng, và ngăn chặn sự viêm nhiễm diễn ra và giúp cải thiện mụn nang ngay tại nhà.

Dưới đây là hướng dẫn chăm sóc da mụn nang từ Bác sĩ Da liễu mà bạn có thể tham khảo.

Xây dựng quy trình chăm sóc da tối giản tại nhà

Để giúp giảm mụn nang hiệu quả, Bác sĩ Da liễu O2 SKIN khuyên bạn nên tối giản quy trình skincare bằng 4 bước cơ bản tại nhà như:

• Làm sạch da (Tẩy trang vào buổi tối và sữa rửa mặt 2 lần/ ngày vào sáng, tối): Chọn các sản phẩm để làm sạch nhẹ nhàng và làm thông thoáng da theo hướng dẫn từ Bác sĩ.
• Thoa sản phẩm đặc trị mụn (thuốc bôi trị mụn, serum cho da dầu mụn 1-2 lần/ ngày vào sáng, tối): Sử dụng loại được Bác sĩ Da liễu chỉ định và duy trì trong suốt thời gian điều trị.
• Dưỡng ẩm (2 lần/ ngày vào sáng, tối): Chọn loại có chứa thành phần kháng viêm và làm dịu bề mặt da, có kết cấu mỏng nhẹ (dạng gel, lotion,… ), dễ thẩm thấu để tránh gây bít tắc lỗ chân lông. Tốt nhất nên có sự tham vấn từ Bác sĩ Da liễu/ Dược sĩ có chuyên môn. Tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng vì da mụn nang rất nhạy cảm và dễ dàng bị kích ứng.
• Bảo vệ da bằng kem chống nắng ( Dùng ban ngày): Chọn kem chống nắng dành riêng cho da nhờn, mụn, có chỉ số SPF từ 30 trở lên và bôi lại sau 2 tiếng/ theo chỉ định Bác sĩ.

Bác sĩ hướng dẫn lựa chọn sản phẩm chăm sóc da mụn nang

Tránh xa sản phẩm chăm sóc da chứa thành phần dễ sinh mụn, gây bít tắc lỗ chân lông, gây kích ứng da và thường làm nặng thêm tình trạng mụn nang như:

• Sản phẩm có chứa nhiều dầu ( Dầu dừa, Almond Oil/Dầu hạnh nhân, dầu olive hoặc tinh dầu quả bơ, Mineral Oil/dầu khoáng): gây bít tắc lỗ chân lông, tạo ra môi trường thuận lợi cho vi khuẩn gây mụn hoạt động.
• Sản phẩm có hương liệu, tạo màu, tạo mùi (Ký hiệu FD & C, Artificial Fragrance/ hương liệu nhân tạo, Benzaldehyde/ chất tạo mùi thơm): đây là thành phần có thể gây kích ứng da, tăng mức độ nhạy cảm của da và dễ sinh mụn.
• Thành phần làm mềm da (sáp ong, cồn béo, acid béo,…): Thường gây bóng nhờn và kích thích sinh nhân mụn.
• Chất bảo quản hóa học/ Parabens Parabens: là có trong nhiều mặt hàng mỹ phẩm như chăm sóc da, nhằm tăng hạn sử dụng. Thành phần này có thể gây kích ứng da nghiêm trọng.
• Duy trì thói quen ăn uống và sinh hoạt

Thói quen ăn uống và sinh hoạt lành mạnh giúp là cách trị mụn nang tự nhiên từ bên trong

• Nên bổ sung nhiều thực phẩm có lợi như: Thực phẩm chứa axit béo omega-3 ( cá, quả óc chó, hạt lanh), rau quả có màu xanh đậm, bổ sung vitamin C, uống 1,5-2 lít nước/ ngày,… giúp cải thiện tình trạng mụn nang và sở hữu làn da mịn màng hơn.
• Loại bỏ các thực phẩm nguy cơ: sản phẩm từ sữa, thực phẩm có chỉ số đường huyết GI cao (cơm trắng, khoai tây, bánh ngọt, thức ăn nhanh,…), đồ uống có chứa caffeine (trà, cafe, bia, rượu… ), đồ cay nóng, dầu mỡ,… vì có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động và khiến tình trạng sưng viêm càng nặng hơn.
• Ngủ sớm và đủ giấc, ít nhất 8 giờ/ngày, tránh thức khuya quá 11h đêm, hạn chế căng thẳng, stress, luyện tập thể dục thể thao nhẹ nhàng
• Vệ sinh vật dụng cá nhân: Màn hình điện thoại, mắt kính, vỏ chăn, vỏ gối từ 1-2 lần một tuần.
• Từ bỏ thói quen sờ, cạy, nặn mụn nang vì dễ làm tổn thương bề mặt da, gây lây lan vi khuẩn và khiến mụn khó điều trị hơn.

Lời khuyên của Bác sĩ

Nên nhớ, việc thay đổi thói quen chăm sóc da khoa học mỗi ngày, ăn uống và sinh hoạt điều độ không thể làm hết mụn nang ngay lập tức. Đây được xem là yếu tố bổ trợ và không thể tách rời nếu muốn điều trị và cải thiện mụn nang đang có. Đặc biệt là những trường hợp mụn nang nặng, viêm nhiễm nghiêm trọng, mụn nang lâu năm,… nên có sự phối hợp phương pháp điều trị y khoa của Bác sĩ Da liễu giúp phát huy tác dụng mạnh và đem lại hiệu quả cao hơn.

Trị Mụn viêm nang hiệu quả tại các cơ sở da liễu.

Tại các cơ sở y khoa, Bác sĩ sẽ dựa trên tình trạng mụn, mức độ viêm cũng như đặc điểm khác nhau ở từng người (độ tuổi, giới tính, nguyên nhân, thói quan, lịch sử điều trị, khả năng đáp ứng,…) để xây dựng và đưa ra phác đồ điều trị cho mỗi trường hợp cụ thể.

Sử dụng thuốc uống, thuốc bôi hoặc liệu pháp hormone thay thế

Thuốc uống trị mụn có chức năng chống viêm, nhiễm trùng, diệt vi khuẩn gây mụn C.acnes. Đồng thời giúp mụn nhanh lên nhân, khô dịch mủ, gom nhanh cồi mụn.

Một số thuốc kháng sinh trị mụn có thể được sử dụng như: Tetracycline, doxycycline, minocycline, erythromycin,….là những loại được chỉ định điều trị mụn viêm từ trung bình đến nặng, có nang mủ. Kết hợp với bôi retinoids tại chỗ hoặc benzoyl peroxide.

Với loại nang viêm nặng, cơ chế phức tạp, hay tái phát, điều trị nhiều lần không đỡ, có dấu hiệu hoạt động quá mức của tuyến bã nhờn, Bác sĩ có thể cân nhắc đến việc sử dụng các thuốc thuộc nhóm Retinoid như Isotretinoin hoặc liệu pháp hormone bao gồm sử dụng estrogen liều thấp và progesterone (thuốc ngừa thai) hoặc thuốc kháng androgen (spironolactone),… Với những loại này, Bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm máu, khám sức khỏe tổng quát trước khi chỉ định và kê toa.

Lời khuyên của Bác sĩ

Nhìn chung, thuốc được xem là một trong những phương pháp giúp điều trị mụn viêm “cứng đầu” hiệu quả. Tuy nhiên, nếu thuốc không được kê đơn và sử dụng uống không đúng cách sẽ gây ra các tác dụng phụ và tình trạng kháng kháng sinh.

Do đó, không tự ý mua và uống thuốc trị mụn, hoặc nghe theo lời khuyên của người không có chuyên môn như bạn bè, người thân. Để mang lại hiệu quả và an toàn cần phải qua thăm khám lâm sàng của  Bác sĩ và đến phòng khám trị mụn gần nhất để được kê đơn thuốc trị mụn.

Chiếu ánh sáng sinh học giảm nhờn, giảm viêm

Ứng dụng đèn LED trong điều trị mụn viêm, điển hình là chiếu ánh sáng xanh, ánh sáng đỏ mang lại những cải thiện đáng kể. Chiếu ánh sáng xanh giúp giảm tình trạng viêm sưng. Ánh sáng đỏ giúp điều tiết hoạt động của tuyến bã nhờn, kích thích sản sinh các sợi mô liên kết dưới da, ngăn ngừa sẹo do mụn nang để lại. Khi kết hợp cả hai giúp giảm nhờn, giảm viêm hiệu quả. Bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp này khi mụn nang đã có chuyển biến tích cực trong điều trị.

Công nghệ IPL bước sóng 400 – 470nm điều trị mụn viêm mức độ nặng

IPL điều trị mụn viêm sưng là phương pháp ứng dụng nguồn ánh sáng mạnh có phổ rộng, có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn dưới bề mặt da, làm giảm hoạt động của tuyến bã dưới da, giúp quá trình điều trị mụn viêm sưng hiệu quả hơn.

Đồng thời IPL cũng cải thiện các tổn thương mụn viêm sưng sâu dưới da do mụn nang viêm, tăng cường sản xuất collagen để lấp đầy các vùng nông của sẹo do mụn nang gây ra, cải thiện tình trạng tăng sắc tố sau viêm và thu nhỏ lỗ chân lông.

Trong một số trường hợp mụn nang ác tính nghiêm trọng với kích thước lớn hơn 5cm, lan rộng tạo thành một khối sưng viêm lớn ở da, Bác sĩ có thể thực hiện một số thủ thuật như tiêm Cortisone vào trong nang mụn, dẫn lưu /rạch dẫn mủ ra ngoài.

Ngoài ra, để tìm hiểu chi tiết về trị mụn viêm chuẩn y khoa, bạn có thể tham khảo bài viết chuyên sâu: Mụn Viêm – Nguyên nhân, Cách điều trị và Ngừa tái phát

(*) Hiệu quả điều trị có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người, nếu bạn có cơ địa tốt hiệu quả điều trị sẽ đạt cao hơn.